Rosnące, bardzo duże znaczenie ubezpieczeń dla sektora przedsiębiorstw, a tym samym gospodarki oraz dalsze dobre perspektywy rozwoju rynku ubezpieczeń należności(sięgające nawet dwucyfrowego tempa wzrostu), to najważniejsze wnioski z panelu „Rola ubezpieczeń należności w finansowaniu przedsiębiorstw oraz wspieraniu gospodarki oraz eksportu”, jaki odbył się w dniu 23 października w Warszawie w ramachInsurance Forum. W panelu wzięli udział szefowie czterech głównych ubezpieczycieli specjalizujących się w ubezpieczeniu należności działających na polskim rynku:
- Maciej Drowanowski – Dyrektor Zarządzający Coface,
- Rafał Hiszpański – Prezes Zarządu Towarzystwa Ubezpieczeń Euler Hermes S.A.,
- Dariusz Poniewierka – Prezes Zarządu KUKE S.A.
- Paweł Szczepankowski – Dyrektor Zarządzający Atriadus Polska.
Panel moderował Członek Zarządu Instytutu Sobieskiego,Maciej Rapkiewicz.
Duże znaczenie dla przedsiębiorstw
Patrząc jedynie przez pryzmat wysokości przypisu składki (który wynosi ok. 0,5 mld zł rocznie, co przekłada się na niecałe 2% składek przypisanych w dziale II ubezpieczeń w Polsce w 2012r.), ubezpieczenie należności może być uznane za produkt niszowy.Jednak za stosunkowo niewielkim przypisem składki, kryje się ponad 300 mld zł rocznego obrotu realizowanego przez przedsiębiorstwa stosujące odroczone terminy płatności.
Paneliści podkreślali, że świadomośćryzyka w zakresie ubezpieczeń znacznie zwiększyła się w ostatnich latach. Osłabienie gospodarcze przełożyło się na wzrost niewypłacalności, a także nasilenie zjawiska zatorów płatniczych, których ryzyka przedsiębiorcy nie są w stanie w pełni skalkulować. Niestety, cześćprzedsiębiorcówwykazuje wolę zawarcia umowy ubezpieczenia należności, dopiero gdy portfel ich kontrahentów ulega znaczącemu pogorszeniu, a co za tym idzie skłonność ubezpieczyciela w takich przypadkach do objęcia ryzyka może być ograniczona.
Należy jednak pamiętać, że transakcje handlowe wiążą się z ryzykiem także w okresie boomu gospodarczego. Wtedy bowiem, kierowane chęcią zwiększenia zysków, niektóre firmy przeinwestowują, narażając współpracujące z nimi przedsiębiorstwa na ryzyko utraty należności. Zatem ubezpieczenie należności odgrywa ważną rolę zarówno dla poszczególnych przedsiębiorstw, jak i całej gospodarki w różnych fazach cyklu koniunkturalnego.Każda z faz cyklu stanowi dla ubezpieczycieli wyzwanie innego rodzaju. W przypadku gorszej koniunktury, przedsiębiorstwa korzystające z ubezpieczeń należności, mogą zwiększać swój udział w rynku i zyski w stosunku do podmiotów nie zawierających takich ubezpieczeń. Z kolei dla okresu prosperity, charakterystyczne jestnp. zwiększeniepresji cenowej. Efekt presji cenowej stanowią gwałtowne „odbicia” cen polis po załamaniach rynkowych, przez co amplituda zmian może być znacząca.
Znaczenie ubezpieczeń należności dla przedsiębiorstw, a tym samym gospodarki, jako źródło zewnętrznego finansowania,wzrastało w ostatnich latach także w wyniku spowolnienia akcji kredytowej przez banki. Jak wskazują skumulowane dane bilansowe przedsiębiorstw publikowane przez GUS,wysokośćzobowiązań z tytułunależności i usług znacznie przewyższa poziom krótkoterminowychkredytów i pożyczek.
Coraz większym zainteresowaniem ubezpieczenie należności cieszy się wśród firm z sektora MSP. Wynika to zarówno z rosnącej świadomości tej grupy przedsiębiorstw, jak i z bardziej aktywnej postawy ubezpieczycieli, którzy poszukują klientów wśród mniejszych firm.
Zaletą ubezpieczeń należności nie jest jedynie zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej, ale również możliwości wsparcia działalności przedsiębiorstwa i procesów decyzyjnych.. Paneliści zwrócili uwagę, że przedsiębiorcy często jeszcze postrzegają korzyści płynące z ubezpieczenia należności jedynie przez pryzmat wypłacanych odszkodowań, kiedy powinni także zauważać pozytywne strony wynikające z uniknięcia strat, dzięki właściwej ocenie kontrahentów dokonanej przez ubezpieczycieli. Rzetelna ocena ryzyka generowanego przez kontrahentów przed zawarciem transakcji jest jedną z większych wartości wnoszonych do naszego życia gospodarczego przez ubezpieczycieli należności, będących również niejako „barometrem gospodarczym”.
Zawarcie umowy ubezpieczenia należności sprzyja wprowadzeniu i stosowaniu w przedsiębiorstwie procedur zarządzania należnościami, pomaga poruszać się w takich obszarach jak ustalanie terminów płatności, monitorowanie braków należności, stosowanie właściwych dokumentów itp. W przedsiębiorstwach zawierających ubezpieczenia należności wzrasta również skuteczność windykacji – znaczna część długów zostaje spłacona po wysłaniu do dłużnika informacji, że dana należność była ubezpieczona.
Dobre perspektywy rozwoju
Pozytywnie należy ocenić perspektywy rozwoju ubezpieczeń należności, które służyć będzie przedsiębiorcom i całej gospodarce. Potencjał tego rynku jest w Polsce bardzo duży i można liczyć na dwucyfrowe tempo wzrostu rynku w kolejnych latach. Dynamika rozwoju rynku ubezpieczeń należności pozostaje znacznie wyższa niż dynamika rozwoju Polski mierzona wzrostem PKB i należy spodziewać się utrzymania tego trendu w najbliższych latach.
Jest to związane z rolą ubezpieczycieli należności, którzy zgodnie ze słowami panelistów, „nie obrażają się na rzeczywistość”, lecz umiejętne wykorzystują istniejące okazje dla dobra klientów, a tym samym gospodarki. Pogorszenie kondycji dłużników spowodowane często gwałtowną zmianą koniunktury na ich rynku wymaga od ubezpieczycieli szybkiej reakcji w postaci wygenerowania dla przedsiębiorców dużo szerszego pakietu usług niż sama ochrona ubezpieczeniowa. Czasy, w których rola ubezpieczycieli należności sprowadzała się jedynie do wypłaty odszkodowania bezpowrotnie minęły. Śmiało można powiedzieć, że stali się oni doradcą w zakresie bezpiecznego prowadzenia wymiany handlowej. Posiadanie przez przedsiębiorstwa ubezpieczenia należności znacznie podwyższa poziom bezpieczeństwa transakcji, będąc dodatkowym impulsem stymulującym sprzedaż krajową jak i zagraniczną.
Wskazane obszary zmian prawnych
Ubezpieczyciele należności są zawsze beneficjentem zmian korzystnych dla procesów gospodarczych. Wprowadzanie korzystnych zmian prawnych, które polepszają sytuację podmiotów gospodarczych ma swoje przełożenie również na rozwój sektora ubezpieczeń należności.Jako działania ze strony organów państwowych przyczyniające się do wzrosturynku ubezpieczeń należności paneliści wskazaliprzyspieszenie procedur sądowych,zwiększenie ochrony wierzycieli w procesach upadłościowych, a także poprawę transparentności i dostępności sprawozdań finansowych przedsiębiorstw.
Data publikacji: